Lokalna Kolej Drezynowa

Budowa linii kolejowej nr 103 była podyktowana potrzebą połączenia kolejowego wiodącego z obszaru uprzemysłowionego Trzebini do Skawiec, z których można było dojechać koleją w południowe i zachodnie części ówczesnej Galicji. Pomysłodawcą i fundatorem tego projektu był hrabia Andrzej Potocki z Krzeszowic. Pod koniec XIX wieku do rodziny Potockich należała kopalnia, huty oraz rafinera w Trzebini. Nowa linia kolejowa była potrzebna do zaopatrzania wymienionych przedsiębiorstw oraz wywozu produktów.

Koncesję na budowę Lokalnej Kolei Wadowice - Skawce otrzymał Juliusz Siegler z Eberswaldu, zarządca dóbr tenczyńskich należących do rodziny Potockich. Dokumentem obwieszczającym wydanie zgód, warunków prawnych i technicznych oraz terminu wykonania inwestycji jest Dziennik Ustaw dla królestw i krajów w Radzie państwa reprezentowanych wydany w dniu 7 kwietnia 1897 roku Treść koncesji zapisana jest w językach monarchii austrowęgierskiej, w tym w języku polskim.

Po uzgodnieniu szczegółów prowadzenia linii kolejowej oraz połączeń w węzłach komunikacyjnych w roku 1897 rozpoczęto prace wstępne. W tym czasie Juliusz Siegler opracował plan finansowania inwestycji oparty na środkach powierzonych przez Potockiego oraz na emisji akcji i pożyczek bankowych. Sama budowa przebiegała pomyślnie, prace były oparte głównie na robotach ręcznych, a transport budowy stanowiły zaprzęgi konne. Obiekty inżynieryjne budowali robotnicy włoscy oraz niemieccy pod nadzorem inżynierów. Ciekawostkę stanowi sytuacja, w której Gwardian klasztoru w Alwerni skarżył się, że trudno było znaleźć robotników do wznoszonej w tym czasie wieży klasztornej, ponieważ kolej dobrze opłacała pracowników.

W czerwcu 1899 roku, przed samym ukończeniem budowy linii, przyszła powódź, przez którą miejscowa rzeka Regulka podmyła torowisko na długości 50 m. Prace naprawcze przeprowadzono bardzo szybko i już 15 sierpnia 1899 roku przez Regulice przejechał pierwszy pociąg. Od samego uruchomienia linii ustalono lokalizację dwóch przystanków: pierwszy to Oblaszki (zlokalizowany w miejscu obecnego przystanku granicznego Nieporaz), drugi to stacja Regulice-Alwernia (obecna stacja macierzysta). Od pierwszych lat linia kolejowa była wykorzystywana do transportu węgla i produktów hutniczych. Do Trzebini przywożono drewno dla potrzeb kopalni oraz surowce mineralne.

Ruch pasażerski na początku istnienia linii był mały. Wynikało to z małej ilości taboru, drogich biletów i długiego czasu podróży. W okresie międzywojennym kolej została włączona do PKP. Spowodowało to zwiększenie przewozów pasażerskich i towarowych. Na czas wojny kolej użytkowana była przez Niemców w niezmienionym charakterze.

W 1957 roku przystanek osobowy Oblaszki przeniesiono, tworząc nowy o nazwie Regulice Górne, usytuowany bliżej zabudowań. Stacja Regulice-Alwernia otrzymała nazwę Regulice, natomiast dotychczasowy przystanek Kwaczała otrzymał nazwę Alwernia. W 1982 roku zelektryfikowano odcinek Trzebinia-Bolęcin, w 1989 roku - odcinek Spytkowice-Wadowice, zaś w 1991 roku - odcinek Bolęcin-Spytkowice.

1 stycznia 1988 roku zawieszono kursowanie pociągów na odcinku Wadowice-Skawce w związku z budową zapory w Świnnej Porębie. Tory zostały rozebrane, a istniejący tam most przystosowano do ruchu drogowego. W 2002 roku zamknięto ruch pasażerski na trasie Trzebinia-Wadowice, w 2003 zdjęto sieć trakcyjną na odcinku Trzebinia-Spytkowice, a pod koniec 2012 roku - na odcinku Spytkowice-Wadowice. Obecnie odbywa się ruch towarowy na odcinku Spytkowice-Okleśna (do Zakładów Chemicznych w Alwerni).

Kolejną ciekawostką jest informacja, że w latach 70. XX wieku trasą tą jeździł pociąg ekspresowy "Tatry". Jadąc tą trasą omijał Kraków aby szybciej dotrzeć do Zakopanego.

Opracowano na podstawie monografii Regulice: historia, tradycja, współczesność autorstwa Kazimierza Kulczyka oraz książki Koleje Lokalne Zachodniej Małopolski pióra Marka Ćwikły.